بررسی اثر تنش خشکی در فعالیت آنتی اکسیدان ها و‎ ‎برخی صفات ‏فیزیولوژیک موثر بر مقاومت 22 رقم کلزا در استان یزد

مطالعه واکنش های فنولوژیک، مورفولوژیک و فیزیولوژیک ارقام مختلف کلزا به تنش کمبود ‏آب می تواند در شناسایی سازوکارهای موثر در مقاومت گیاه به این تنش کمک کند. به این ‏ترتیب به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر عملکرد، اجزای عملکرد، تغییرات فنولوژیک، ‏مورفولوژیک، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، تجمع پرولین، محتوای پروتئین، کلروفیل و ‏کربوهیدرات های محلول، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل ‏تصادفی با سه تکرار به صورت مزرعه ای در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد ‏انجام گرفت. در این آزمایش تیمار آبیاری در دو سطح شامل بدون تنش (آبیاری هنگام خروج ‏‏40 درصد آب قابل استفاده) و تنش از مرحله طویل شدن ساقه (آبیاری هنگام خروج 60 ‏درصدآب قابل استفاده) که در کرت اصلی و ارقام به عنوان عامل فرعی در بیست و دو سطح در ‏کرت فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنش کمبود آب در مرحله ساقه رفتن موجب کاهش ‏معنی دار در عملکرد و صفات فنولوژیک گردید. صفات ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی اختلاف ‏معنی داری در دو سطح آبیاری نشان ندادند. همچنین از بین اجزای عملکرد به جز صفت تعداد ‏دانه در غلاف سایر صفات کاهش معنی داری از خود نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد تنش ‏خشکی منجر به افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان شد به طوری که فعالیت آنزیم های ‏کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز در سطح پنج درصد و آنزیم پراکسیداز در سطح یک درصد معنی-‏دار گردید. همچنین تنش کمبود آب موجب افزایش معنی دار در محتوی پرولین و قندهای ‏محلول گردید. از طرف دیگر در عکس العمل به این تنش کمبود آب میزان کلروفیل ‏a، ‏b، ‏کلروفیل کل و پروتئین های محلول کاهش یافتند. در طی این آزمایش ارقام ‏rindow‏ و ‏parkland‏ به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را نشان دادند. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای ‏نشان داد ارقام ‏olga, zarfam syn3, sarigol, rindow,‎‏ متحمل ترین و ارقام ‏parkland‏ و ‏talaya‏ حساس ترین ارقام به تنش خشکی می باشند.‏‎